Missa Gitana - Op zoek  naar de Gitane Vrouw
MUZIEKATELIER
Onderzoek


Muzikale bedevaart naar de wortels van de flamenco naar Andalusië, bakermat van de ontmoeting
tussen joodse, islamitische en westeuropese christelijke beschaving.

Als een moderne troubadour wordt het spoor van de flamenco teruggevolgd.
Een zoektocht, die begint in het Cafe Cantante van de 19e eeuw, waar een ontmoeting plaatsvindt tussen Andalusiërs en Zigeuners (gitano's). Een eerste verzoenende  toenadering in een eeuwenoude vete over wie de ware grondleggers van de flamenco zijn. Vandaar wordt het artistieke stamboomonderzoek vervolgt door  met instrument, stem en lijf door aldoende de drie takken van de familie, de zang, de dans en de gitaar, terug te volgen. Gedreven door oosterse thema's, arabische klanken en een nieuwsgierigheid naar verloren stemmen.

  Het jongste spoor is dat van de flamenco gitaar. Het leidt eerst naar de zeventiende eeuw. Uit de samenkomst van de latijnse gitaar (voortzetting van de kithara latina) en de moorse gitaar (voortzetting van de khitara asyria). Tussen Bagdad en Andalusië is het vijfsnarig instrument ontstaan. Meer dan twee eeuwen later, pas in de zeventiende eeuw, ontstaat de spaanse gitaar als er de zesde snaar aan wordt toegevoegd. Dit muzikale spoor is meteen een directe verwijzing naar de periode van voor de Reconquista van de 15e  eeuw, en de Limpieza de Sangre (de bloedzuivering) met zijn verdrijving van de islamieten, de Joodse pogroms, de etnische zuivering van die tijd.

het instrument

eerste spoor

 

Het spoor van de stem met zijn ornamentale versieringen en zijn oosterse structuur elementen leidt naar de periode voor de moorse overheersing, die van het Spaans Romeinse Rijk , met een aan de Byzantijnse liturgie verwante Spaanse rite, of Mozarabische (=gearabiseerde) liturgie.
Een nieuw geluid, een nieuwe noot, nieuwe muziek voegt zich daarbij uit oude religieuze muziek uit het mannelijk unisono domein Ilahi (het islamitisch lof) en  Gregoriaans (mystieke erezang), stammend uit de tijd van de Middeleeuwen een tijd voordat de mens de plaats van de goden gaat vervangen in het centrum van het wereldbeeld.
Een zoektocht vanuit het individualistische of zelfs post-individualistische tijdperk terug naar de vooravond van de geboorte van het individu. Inspiratie en vertrekpunt van het onderzoek zijn eigentijdse zangeressen met als leidtaad de zoektocht naar “verdwenen stemmen"

de zang
-
tweede spoor   

Het spoor van de dans tenslotte leidt nog verder terug naar India. Zij is een directe voortzetting is van de oude religieuze hindu-dansen. Zij is al op het Iberische schiereiland tijdens de phoenische of griekse heerschappij (1000-500 v Chr). Op deze reis moet de perzische cultuur, de oudgriekse, oud-egyptische en andere culturen zijn doorgetrokken . In Andalusië heeft het zich in de flamenco tot een krachtige en overweldigende dans ontwikkeld, met Moorse terughoudendheid in het voetenwerk van vrouwen. directer emotioneel voor een niet-ingewijd publiek. Het zijn steeds de zigeuners, de gitano's die de traditie voortzetten. Zij zijn de katalysator in het samenbrengen van de drie sporen.
Het zijn de historische troubadours, de stam der overlevenden, die verhalen over culturen waar zij een ontmoeting mee zijn aangegaan. In de jondo (duende), de diepe, bijna mystieke soul van de flamenco, geven zij de ware stem aan deze taal der overlevenden

 

de dans

derde spoor